Kwiecień – Fragmenty talerza sederowego

porcelana, jama 2, wykop sondażowy F/98

Na przełomie marca i kwietnia obchodzono jedno z najważniejszych i najstarszych świąt w tradycji żydowskiej – Pesach (z hebr. przejście) – nazywane także Świętem Przaśników. Upamiętnia historię wyzwolenia Izraelitów z egipskiej niewoli opisanej głównie w Księdze Wyjścia. Trwa od 7 (w Izraelu) do 8 dni (w diasporze).

Pesach rozpoczyna uroczysta wieczerza sederowa, podczas której w gronie rodzinnym czytane są fragmenty z Hagady, spożywa się odpowiednie potrawy, a dzieci zadają pytania związane z obrzędowością święta. Widoczny na załączonej fotografii talerz sederowy (we fragmentach), używany był tylko podczas sederu, służył bowiem do układania na nim potraw mających wymiar symboliczny: jajko, kawałek mięsa z kością, gorzkie zioła, słona woda lub ocet, charoset, czyli słodka masa z orzechów, migdałów, miodu lub  jabłek i maca.

W Centralnej Bazie Judaików można oglądać w pełnej krasie podobne do znajdującego się w zbiorach Muzeum w Chełmnie naczynie. Ich cechami wspólnymi jest kompozycja, ułożone po okręgu wgłębienia (przeznaczone na potrawy) o formie płatków kwiatu z centralnie ułożoną wypukłą gwiazdą Dawida z inskrypcją „Karlsbad”, wskazującą miejsce powstania obiektu (obecnie Republika Czeska), w wytwórni porcelany Paula Küchlera. Można zatem powiązać obiekt z Żydami deportowanymi z Wiednia i Pragi do getta łódzkiego jesienią 1941 r. Tło pozłacane, całość powleczona iryzującą glazurą.