Aktualności

Workcamp jest dwutygodniowym pobytem wolontariackim międzynarodowej grupy młodzieży, realizowanym w porozumieniu ze Stowarzyszeniem „Jeden Świat" z Poznania.

W Muzeum w Chełmnie nad Nerem organizowany jest od 2015 roku, wcześniejsze edycje odbywały się w Muzeum Martyrologicznym w Żabikowie.

Jego uczestnicy poznają szczegółową historię niemieckiego obozu zagłady Kulmhof, pierwszego na ziemiach okupowanej Polski, pracują z zabytkami archeologicznymi, znajdującymi się w zbiorach Muzeum, wykonują prace porządkowe na terenie poobozowym, dawnego majątku ziemskiego i Lesie Rzuchowskim, oraz aktywnie uczestniczą w zajęciach edukacyjnych połączonych z projekcjami filmowymi. Poznają miejsca wcześniej nieznane i ludzi z zupełnie innych środowisk.

W tegorocznej edycji trwającej od 28 lipca do 11 sierpnia 2018 roku udział wzięła siedmioosobowa grupa wolontariuszy pochodzących z Anglii, Hiszpanii, Meksyku, Kosowa, Rosji, Turcji i Polski. Poza pracą na terenie Muzeum program Workcampu obejmował także jednodniowe wyjazdy studyjne do Dąbia, Łodzi i Koła.

Po Dąbiu (miejscowości oddalonej 4 km od Chełmna) grupę wolontariuszy oprowadził p. Adam Grabowski, Prezes Towarzystwa Przyjaciół Miasta Dąbie, regionalista, działający m.in. na rzecz upamiętnienia dąbskich Żydów. Jako świadek historii, kilkuletnim wówczas chłopiec, opowiedział o swoich doświadczeniach wojennych. Wskazał granicę byłego getta w Dąbiu oraz miejsca związane z represjami niemieckimi w mieście, tj. miejscowy kościół i remizę, budynki, w których przetrzymywano Żydów przed ich wywózką do obozu zagłady Kulmhof, 14 grudnia 1941 roku.

Workcamp to także doskonała okazja do poznania miejscowego dziedzictwa kulturowego, czego przykładem jest dąbska synagoga. W jej wnętrzu, niegdyś bogato zdobionym w polichromie, dziś po licznych dewastacjach, zachował się jedynie fragment z hebrajskim napisem „Zaiste jest to Dom Boży”. Obecnie obiekt pełni funkcję budynku mieszkalnego. Uczestnicy Workcampu spotkali się również z burmistrzem Miasta i Gminy Dąbie, p. Tomaszem Ludwickim, który opowiedział grupie o współczesnym rozwoju miasta i okolic, oraz lokalnych tradycjach.

Śladami łódzkich Żydów grupę oprowadził p. Bogdan Galas, pracownik Stacji Radegast, Oddziału Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. Wizyta w Łodzi rozpoczęła się na Stacji Radegast, z której w czasie funkcjonowania obozu śmierci Kulmhof, odchodziły transporty z ofiarami na stację kolejową w Kole.

W pełen nostalgii nastrój uczestników wyjazdu wprowadził widok cmentarza żydowskiego. Wolontariusze zobaczyli m.in. mauzoleum Izraela Poznańskiego, uznawane za największe na świecie, liczne nagrobki w kształcie macewy oraz "Pole Gettowe", gdzie miejsca spoczynku wyznaczają niewielkie metalowe tabliczki.

W tym miejscu spoczęło ponad czterdzieści tysięcy mieszkańców Litzmannstadt Ghetto. Na mapie spaceru znalazł się także Pomnik Polaków Ratujących Żydów i Kopiec Pamięci, znajdujący się na terenie Parku Ocalałych. Szczególnym punktem wizyty, było spotkanie z przedstawicielami Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi, z pp. Leonardem i Stenią Śniatkiewiczami, którzy przybliżyli grupie historię łódzkich domów modlitw oraz opowiedzieli jak wygląda odświętne i codzienne życie wspólnoty. Pan Leopold oprowadził po przynależącej do Gminy synagodze, odkrywając przed zwiedzającymi najważniejsze elementy jej wystroju.

Ostatni z wyjazdów edukacyjnych prowadził do Koła. Tu „śladami pamięci" grupę wolontariuszy oprowadzili pracownicy Muzeum. Wizyta w Kole podobnie jak w Łodzi rozpoczęła się od stacji kolejowej, z którą związana jest historia zrzucenia bomb przez samoloty Luftwaffe na pociąg ewakuacyjny z Krotoszyna, którym podróżowały rodziny polskich urzędników, wojskowych, policjantów i pocztowych. W wyniku bombardowania 2 września 1939 roku i ostrzeliwania z maszyn pokładowych zginęło ponad sto osób. Dworzec w Kole to także miejsce przybywania ze Stacji Radegast transportów do obozu zagłady Kulmhof, począwszy od stycznia 1942 roku do lipca 1944, z Łodzi wywieziono blisko osiemdziesiąt tysięcy Żydów. Interesującą dla uczestników Workcampu była wizyta w Muzeum Technik Ceramicznych w Kole oraz wejście na wieżę widokową miejskiego ratusza. Kolejnym punktem spaceru było przejście na Nowy Rynek, gdzie w czasie okupacji funkcjonowało getto. Spacer zakończył się przy pomniku poświęconym lokalnej społeczności żydowskiej, który usytuowany jest w centrum Rynku. W jego pobliżu, przed okupacją, funkcjonowały dziś już nieistniejące dwie synagogi. Większa zwana „pod blachą”, którą w pierwszych dniach wojny Niemcy podpalili, oskarżając o to Żydów, i mniejsza, którą Niemcy przekształcili najpierw w miejsce przetrzymywania osób wysiedlanych, a następnie jako punkt etapowy dla transportów kierowanych do obozu zagłady Kulmhof. 

Dwutygodniowa wizyta w Miejscu Pamięci pozwoliła jej uczestnikom zapoznać się bliżej z dziejami obozu Kulmhof oraz problematyką Holokaustu w tzw. Kraju Warty. Ta unikalna forma wolontariatu, połączona z pracą i edukacją, w szczególnym miejscu, jakim jest pierwszy niemiecki obóz zagłady, stała się pouczającą podróżą do zrozumienia wartości życia ludzkiego. Pracownicy Muzeum wraz z uczestnikami Warkcampu (Grace, Paula, Maria, Gjerg, Lilia, Arinc i Dorota) pragną podziękować p. Bożenie Dominiak, Wójt Gminy Grzegorzew i p. Tomaszowi Ludwickiemu, Burmistrzowi Miasta i Gminy Dąbie za pomoc i wsparcie w organizację tegorocznego spotkania, a także wszystkim innym osobom zaangażowanym w to szlachetne przedsięwzięcie.