15 listopada odbyła się na terenie I Kwatery Miejsca Pamięci w Lesie Rzuchowskim uroczystość upamiętniająca mieszkańców przedwojennego powiatu kolskiego zamordowanych w tym miejscu 85 lat temu. Zgromadzonych powitał starosta kolski Robert Kropidłowski, następnie modlitwę za pomordowanych odmówił ks. Krzysztof Kaczmarek, proboszcz Parafii Narodzenia NMP w Chełmnie. Kwiaty i znicze na grobie ofiar złożyli przedstawiciele rodzin, reprezentanci władz, służb mundurowych, szkół i instytucji z miast i gmin powiatu kolskiego oraz Izbicy Kujawskiej z pow. włocławskiego.
Po upamiętnieniu uczestnicy uroczystości wysłuchali referatów nt. Akcji Inteligencja, zbrodni niemieckich w powiecie kolskim oraz ofiar egzekucji z 15 listopada 1939 r. wygłoszonych przez dr Annę Ziółkowska, dyrektor Muzeum martyrologicznego w Żabikowie, Tomasza Nuszkiewicza, dyrektora Muzeum technik Ceramicznych w Kole oraz Bartłomieja Grzankę, kierownika Oddziału w Chełmnie. Losy członków rodzin Wiśniewskich i Bystrzyckich przedstawili krewni ofiar.
Organizatorami uroczystości byli Starostwo Powiatowe w Kole oraz Muzeum w Chełmnie.
Między połową września a połową listopada 1939 r., w ramach Akcji Inteligencja prowadzonej przez niemieckie jednostki operacyjne na obszarach wcielonych do III Rzeszy, w tym także w Kraju Warty, aresztowano, a następnie osadzono w kolskim więzieniu przedstawicieli inteligencji, działaczy społecznych i zamożnych rolników. 56 z nich przewieziono 15 listopada w dwóch transportach na teren Lasu Rzuchowskiego, gdzie zostali rozstrzelani – bez wyroku sądowego – przez funkcjonariuszy Schutzpolizei i żandarmerii z Koła. Część z ofiar była wskazana do aresztowania z powodów politycznych przez operujące na terenie wschodniej Wielkopolski Einsatzkommando 14 (pododdział Einsatzgruppe VI), część na polecenie landrata kolskiego, inni na podstawie donosów niemieckich sąsiadów motywowanych głównie chęcią rabunku mienia Polaków. Zginęli między innymi sekretarz Magistratu Miasta Kłodawy Jan Lewiński, drogomistrz powiatowy Henryk Orywoll i lekarz Czesław Zapędowski (obaj z Dąbia).
Więcej informacji znajdą Państwo w wydanej przez Muzeum broszurze:
Polscy zakładnicy – pierwsze ofiary Lasu Rzuchowskiego
