Dnia 2 sierpnia 2017 roku na terenie Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem uczczono Pamięć o pomordowanych Romach i Sinti.
Tego dnia przypada 73. rocznica likwidacji tzw. obozu rodzinnego dla Cyganów (Zigeunerfamilielager), będącego częścią obozu Auschwitz II-Birkenau. Niemcy w nocy z 2 na 3 sierpnia 1944 roku brutalnie zamordowali w komorach gazowych ponad 3 tysiące mężczyzn, kobiet i dzieci – ostatnich więźniów obozu cygańskiego.
Podczas rocznicowych obchodów wspominamy także ponad 4 tysiące Romów i Sinti zamordowanych w obozie zagłady Kulmhof. Wcześniej deportowanych z Burgenlandu (pogranicze austriacko-węgierskie) do Łodzi, gdzie byli przetrzymywani w katastrofalnych warunkach bytowych w obozie cygańskim, a następnie wywiezionych i pozbawionych życia w mobilnych komorach gazowych.
Dnia 23 sierpnia Muzeum-Miejsce Pamięci odwiedzili członkowie Stowarzyszenia Romów w Krakowie. Ich wizyta miała charakter upamiętnienia Romów i Sinti – ofiar obozu Kulmhof. Pracownicy Muzeum i przybyła delegacja z Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi 2 i 3 sierpnia złożyli kwiaty i zapalili znicze przy pomniku, upamiętniającym Zagładę Romów i Sinti w Chełmnie nad Nerem. Obchody są doskonałą lekcją historii dla przyszłych pokoleń, że Auschwitz to nie tylko symbol Holokaustu, którego ofiarami padło sześć milionów Żydów, ale i ludobójstwa pięciuset tysięcy Romów i Sinti – ofiar niemieckiego terroru.
