Object of the month

Odezwa do naszych braci! to nieznany w historiografii bezcenny dokument, sporządzony przez ostatnich więźniów przetrzymywanych na terenie obozu zagłady w Chełmnie w latach 1944–1945, tuż przed  jego ostateczną likwidacją.

Wśród rzeczy należących do ofiar obozu Kulmhof, które po wielu latach od odnalezienia trafiły do Muzeum, znajduje się niewielkich rozmiarów (6,5 x 5 x 4 cm) budzik podróżny, określany niekiedy kolejarskim.

Na przełomie marca i kwietnia obchodzono jedno z najważniejszych i najstarszych świąt w tradycji żydowskiej – Pesach (z hebr. przejście) – nazywane także Świętem Przaśników. Upamiętnia historię wyzwolenia Izraelitów z egipskiej niewoli opisanej głównie w Księdze Wyjścia. Trwa od 7 (w Izraelu) do 8 dni (w diasporze).

„Widok na dachy” autorstwa Harry'ego Danielsa, to nowy, cenny nabytek placówki. Nieznany wcześniej wizerunek miasta Koła, Muzeum nabyło w jednym z domów kolekcjonerskich w Stanach Zjednoczonych.

wykop przy kościele (1997), metal, dł. 33 mm

Prawie po rocznej przerwie od wstrzymania wysiedleń z łódzkiego getta (Litzmannstadt Getto) między 23 czerwca a 14 lipca 1944 r. w dziesięciu transportach do obozu zagłady Kulmhof wywieziono łącznie 7196 osób.

Prezentowana odznaka przypomina o największej kobiecej organizacji paramilitarnej z okresu II RP. Początki idei Przysposobienia Wojskowego Kobiet (PWK) sięgają 1922 r., gdy Wojsko Polskie z braku środków finansowych rozwiązało Ochotniczą Legię Kobiet. Kombatantki pierwszej wojny światowej i walk o granice pragnęły nadal uczestniczyć we wzmacnianiu i współtworzeniu niepodległej Rzeczypospolitej.

miedź, emalia, wym. 2,1 x 1,5 cm, jama 4

Jesienią 1941 r. Adolf Hitler podjął decyzję o nieprzesiedlaniu Żydów na tereny zajęte podczas kampanii przeciwko Związkowi Radzieckiemu, w zamian trafić mieli oni tymczasowo do Kraju Warty.

W czerwcu wspominamy dzieci czeskie – jedne z najmłodszych ofiar obozu Kulmhof.

8 lutego 1940 r. władze okupacyjne Łodzi (niem. Litzmannstadt) wydały zarządzenie o utworzeniu w północnej części miasta „żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej” – getta. Rozkazano również przesiedlić do niej wszystkich łódzkich Żydów. 30 kwietnia 1940 r. getto stało się „dzielnicą zamkniętą”, odizolowaną od reszty miasta drewnianym płotem i zasiekami z drutu kolczastego.

plastik, wym. 3 x 1 cm, jama 1 

12 września 1942 r. w getcie łódzkim (Litzmannstadt Getto) zakończyła się akcja wysiedleńcza zwana „Wielką Szperą” (Allgemeine Gehsperre).

Prezentowany znaczek znajduje się na stałej wystawie Muzeum w Chełmnie, w części poświęconej wywózkom Żydów zachodnioeuropejskich z łódzkiego getta do niemieckiego obozu zagłady Kulmhof.

Wśród tysięcy artefaktów w zbiorach Muzeum w Chełmnie nad Nerem znajdują się zarówno drobne przedmioty związane z krawiectwem jak znaczniki do wykrawania materiałów, igły i szpilki czy nożyce z charakterystycznymi długimi ostrzami, jak i znacznie większe – maszyny do szycia firmy Singer.