srebro, ok. 4 x 2,3 cm, nr inw. MOK(CH) 986, jama nr 7
W tradycji żydowskiej rocznica śmierci (jid. jorcajt, herb. jom ha-p(e)tira), jest to szczególny dzień. Odwiedza się groby zmarłych, odmawia kadisz, czy zapala specjalne świece. Przypomina o tym srebrna zawieszka odnaleziono na terenie poobozowym w Chełmnie w 2000 r. w jednej z tzw. jam śmietniskowych. Kształtem przypomina macewę, najbardziej rozpowszechniony typ żydowskiego nagrobka. Awers z wyrytą inskrypcją w j. niem.: ,,Breslau/ Kosl:/ Friedhof/ Feld.5N12/ 27 März/1906./”, podstawa zdobiona stylizowanym ornamentem roślinnym. Na odwrocie sentencja w j. hebr., tłum.: ,,Ku pamięci naszej matki Maszy Grosberg, która zmarła we Wrocławiu”. Zawieszka zwieńczona uszkiem.
Według inskrypcji jest ona poświęcona Maszy Grosberg, pochowanej na cmentarzu żydowskim we Wrocławiu przy ul. Lotniczej. Miejsce znaleziska wskazuje na przedmioty związane z grupą niemieckimi Żydów deportowanych do getta w Łodzi, następnie do obozu zagłady w Chełmnie (niem. Kulmhof).
Prezentowana zawieszka pełni funkcję dedykacyjną i upamiętniającą.
