16 stycznia 2015 r. w siedzibie Muzeum w Chełmnie nad Nerem odbyły się uroczystości upamiętniające 70. rocznicę likwidacji obozu zagłady Kulmhof, połączone z wernisażem wystawy „Odezwa na naszego przyszłego narodu…” 70. rocznica likwidacji obozu zagłady Kulmhof nad Nerem
Tragiczne wydarzenia, które rozegrały się w nocy z 17 na 18 stycznia 1945 r. w obozie zgłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, kiedy podjęto decyzję o wymordowaniu przebywających w spichlerzu 47 żydowskich robotników, ostatecznie zakończyły funkcjonowanie tego pierwszego na ziemiach polskich ośrodka natychmiastowej zagłady. Budynek został wówczas otoczony i oświetlony przez niemieckich żandarmów. Postanowiono o rozstrzelaniu wszystkich więźniów na zewnątrz. W panującym wówczas zamieszaniu dwóm z nich udało się uciec. Byli to Szymon Srebrnik i Mieczysław Żurawski. Ich relacje są dzisiaj nieocenionym źródłem do poznania historii obozu Kulmhof w drugim etapie funkcjonowania i odtworzenia ostatnich dramatycznych wydarzeń. Tej nocy ostatni więźniowie ośrodka zagłady Kulmhof podjęli heroiczną, ostatnią próbę ratowania życia, niestety nieudaną.
Proces likwidacji obozu, rozpoczęty w sierpniu 1944 r., a zakończony w styczniu 1945 r., na kilka dni przed wkroczeniem Armii Czerwonej nie jest jeszcze w pełni poznany przez historyków, a z pewnością niedoceniony ze względu na czynny opór stawiony przez ostatnich więźniów na chwilę przed ich śmiercią.
W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele samorządu powiatowego, Wieńczysław Oblizajek, Starosta Kolski i Wicestarosta Marek Banaszewski, reprezentanci Gmin Wyznaniowych Żydowskich z Poznania i Łodzi. Departament Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu reprezentował Marek Roman wraz z osobami towarzyszącymi. Wśród gości znaleźli się również przedstawiciele władz lokalnych, wójtowie i burmistrzowie oraz instytucji naukowych i kulturalnych m.in. Jan Maćkowiak, prezes Fundacji Muzeów Wielkopolskich i dyrektor Muzeum Narodowego Rolnictwa w Szreniawie, Joanna Podolska, dyrektor Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi, Joanna Żelazko, Naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN o. Łódź, Piotr Machlański, Dyrektor Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, Krzysztof Witkowski, Dyrektor Muzeum Technik Ceramicznych w Kole.
W imieniu gospodarzy gości przywitała dr Anna Ziółkowska, dyrektor Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie. Zebrani goście wysłuchali okolicznościowych wystąpień, związanych z okresem likwidacji obozu zagłady Kulmhof, a następnie oficjalnie została zaprezentowana przygotowana wystawa.
