Maj – Zawieszka-serce z wizerunkiem Mojżesza

metal/srebro, emalia, wym. śr. ok. 2 cm; ok. 1,5 x 1,5 cm, jama 7

Zawieszka składa się z dwóch osobnych części, gwiazdy i serca, połączonych ze sobą znajdującym się w górnej partii gwiazdy – uszkiem. Pierwsza część to gwiazda Dawida, której awers pokryty został zieloną emalią komórkową. W jego centrum widnieje hebrajski napis „Bóg”.

W metalowej ramce o kształcie serca przedstawiono wizerunek Mojżesza trzymającego kamienne tablice przykazań (prawa). Zgodnie z przekazem biblijnym i talmudycznym midraszem, gdy Mojżesz schodząc z góry Synaj, gdzie Jahwe przekazał mu wspomniane wcześniej tablice, zobaczył tańczących i rozradowanych Hebrajczyków zgromadzonych wokół złotego byka-cielca, w złości i gniewie je rozbił. Jego twarz opisywano jako rozpromienioną, świetlistą, stąd z głowy Mojżesza odchodzą tzw. rogi. Na rewersie serca wyryty napis „Trude”, zdrobnienie od imienia Gertruda.

Dwuczęściową zawieszkę można łączyć z Żydami zachodnioeuropejskimi, których jesienią 1941 r. przymusowo wsiedlono do łódzkiego getta. Między 4 a 15 maja 1942 r. w dwunastu transportach do niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Chełmnie (niem. Kulmhof) trafiło ponad 10 tys. osób.  Według bazy danych Instytutu Yad Vashem 4 maja (lub 24 października) wysiedlono m.in. deportowaną z Berlina Gertrudę Krohn (ur. 1879 w Gnieźnie). Czy zawieszka-serce należała do Gertrudy?

Artefakt odnaleziono podczas badań wykopaliskowych na terenie poobozowym w 2005 r. Obecnie prezentowany jest na wystawie stałej w Muzeum-Miejscu Pamięci w Chełmnie.