W tym roku przypadła 77. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. Getto było największą zorganizowaną przez Niemców „dzielnicą zamkniętą” na terenie Generalnego Gubernatorstwa w okupowanej Polsce.
19 kwietnia 1943 roku miała nastąpić jego ostateczna likwidacja. W obliczu nadchodzącej Zagłady garstka żydowskich bojowników i bojowniczek przystąpiła do nierównej walki z wkraczającymi na teren getta niemieckimi oddziałami.
Po wielu latach symbolem ich walki o przetrwanie stały się żółte żonkile, które przed Pomnik Bohaterów Getta w Warszawie przynosił Marek Edelman – jeden z bezpośrednich świadków i uczestników zbrojnego starcia. Powtarzanie tego gestu przez inne osoby zapoczątkowało ważną społecznie akcję „Żonkile”. Od wielu lat akcji towarzyszy hasło „Łączy nas pamięć”, będące wyrazem wspólnoty pamięci i szacunku o powstańcach. Jej inicjatorem jest Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie.
Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem nawiązując do kwietniowych wydarzeń oraz Dania Pamięci o Zagładzie i Bohaterstwie (hebr. Jom HaZikaron laSzoa we-laGewura) obchodzonym w Izraelu, organizuje od 2013 roku Marsz Pamięci w Lesie Rzuchowskim. To właśnie marsze wśród różnorodnych form upamiętniania ofiar Zagłady cieszą się największym zainteresowaniem.
Idea Marszu wydobyta została z ostatnich słów ofiar obozu Kulmhof. Zawiera je Odezwa do naszego przyszłego narodu, czyli listu potajemnie napisanego przez Izaaka Zygelmana w imieniu ostatnich pozostających przy życiu więźniów. Jego treść wyryto później na ścianie monumentu, spod którego wyrusza corocznie Marsz –„[…] jeszcze raz prosimy o rozgłoszenie tego morderstwa na całym świecie”.
Głównym celem Marszu jest zwrócenie uwagi opinii publicznej na rozgrywającą się w czasie okupacji eksterminację Żydów z tzw. Kraju Warty (niem. Warthegau). Co roku dedykowany jest innym osobom, grupom bądź wydarzeniom. Na szczególnie wyróżnienie zasługuje V Marsz Pamięci zatytułowany „Dzieci dzieciom”, upamiętniający najmłodsze ofiary Holokaustu. Uczniowie okolicznych szkół złożyli pod Ścianą Pamięci, miejscu docelowym Marszu, własnoręcznie przygotowane maskotki-lalki, które symbolizują tęsknotę za domem, rodziną oraz cierpienia dziecięcych ofiar Zagłady. By nawiązać i upamiętnić wówczas 74. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim, uczestnicy Marszu dołączyli po raz pierwszy do akcji „Żonkile”.
Tegoroczny Marsz, będący już ósmą edycją, w wyniku panującego na świecie zagrożenia epidemiologicznego, nie mógł się odbyć w kwietniowym terminie. Dlatego dziś zapalamy symboliczny znicz przy Ścianie Pamięci dedykowanej żydowskim ofiarom obozu Kulmhof.
