miedź, emalia, wym. 2,1 x 1,5 cm, jama 4
Jesienią 1941 r. Adolf Hitler podjął decyzję o nieprzesiedlaniu Żydów na tereny zajęte podczas kampanii przeciwko Związkowi Radzieckiemu, w zamian trafić mieli oni tymczasowo do Kraju Warty.
Decyzja ta mogła się wiązać z wiedzą na temat planowanego wymordowania części Żydów w Warthegau, co skutkowałoby „zwolnieniem się miejsca” dla Żydów przesiedlanych z Europy Zachodniej. Arthur Greiser wystąpił do Heinricha Himmlera o zgodę na zagładę części Żydów uwiezionych w gettach na podległym mu terenie. Zgodę taką uzyskał pomiędzy końcem lipca a połową września 1941 r. Zgładzonych miało zostać 100 tys. „niezdolnych do pracy” osób.
Hitler nakazał deportację niemieckich, austriackich i czeskich Żydów (ok. 60 tys. osób) do getta łódzkiego 17 września. Ostatecznie w okresie od 16 października do 3 listopada wsiedlono do getta 19.954 Żydów. Większość z nich zginęła w Kulmhof w maju 1942 r.
Transporty Żydów z Rzeszy i Protektoratu Czech i Moraw do getta łódzkiego:
Wiedeń: 16, 24, 28, 29 października, 3 listopada Razem: 4.999 osób
Berlin: 18, 25, 30 października Razem: 4.054 osoby
Luksemburg (wcielony do Rzeszy): 18 października 512 osób
Praga: 19, 22, 27 października, 1, 3 listopada Razem: 4.999 osób
Frankfurt nad Menem: 21 października 1.186 osób
Kolonia: 23, 30 października Razem: 2.012 osób
Emden: 25 października 122 osoby
Hamburg: 26 października 1.063 osoby
Düsseldorf: 28 października 1.007 osób
Wśród tysięcy rzeczy osobistych ofiar obozu znalezionych podczas prac archeologicznych na terenach poobozowych w Chełmnie i lesie rzuchowskim nieliczną grupę stanowią obiekty, które możemy powiązać z Żydami deportowanymi jesienią 1941 r. do Litzmannstadt Getto. Jednym z nich jest znaczek w kształcie tarczy herbowej z godłem Berlina – wspiętym niedźwiedziem. Pod herbem na białym polu napis: BERLIN. Na wykonanym z miedzi znaczku widać ślady emalii. Obiekt został znaleziony podczas eksploracji jamy śmietniskowej nr 4 na terenie dawnego majątku w Chełmnie w 2003 r. To właśnie w tej jamie odkryto najwięcej obiektów łączonych z Żydami zachodnioeuropejskimi.
