Autor:
Andrzej Grzegorczyk, Bartłomiej Grzanka
Wydawnictwo:
Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem
o. Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie
Miejsce i rok wydania:
Chełmno 2022
Miło nam poinformować, że ukazał się katalog wystawy stałej „To są ostatnie dni naszego życia, dajemy więc znać o sobie. Kulmhof – początek Zagłady” autorstwa kuratora ekspozycji Andrzeja Grzegorczyka, kustosza Muzeum Stacji Radegast, Oddziału Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi we współpracy redakcyjnej Bartłomieja Grzanki, kierownika Oddziału w Chełmnie. W publikacji zawarto rys historyczny pierwszego niemieckiego obozu natychmiastowej zagłady Żydów na terenie okupowanej Polski, fotografie wybranych eksponatów prezentowanych na wystawie, fotografie archiwalne i kopie dokumentów. Całość uzupełniają fragmenty relacji świadków: uciekinierów z obozu, mieszkańców okolicznych miejscowości oraz oprawców – funkcjonariuszy SS-Sonderkommando Kulmhof. Publikację nabyć można w punkcie obsługi zwiedzających Muzeum w Chełmnie.
Stałą wystawę historyczną otwarto 18 grudnia 2019 r. w nowym pawilonie muzealnym na terenie dawnego majątku w Chełmnie. Tytuł ekspozycji nawiązuje do słów zawartych w wiadomości sporządzonej na początku kwietnia 1943 r. przez dwunastu żydowskich rzemieślników przetrzymywanych w piwnicy chełmińskiego pałacu. Wystawa jest próbą monograficznego przedstawienia dziejów obozu, ze wskazaniem na jego wyjątkowość w odniesieniu do polityki realizowanej względem Żydów na ziemiach okupowanej Polski. Szczególną rolę odgrywają tutaj relacje i świadectwa ofiar, przede wszystkim żydowskich więźniów zmuszanych do pracy na terenie obozu, a także innych naocznych świadków, również nazistowskich oprawców. Wyjątkowa jest również rola prezentowanych artefaktów – świadectw ziemi, pozyskanych w trakcie wieloletnich badań archeologicznych. To zarówno drobne osobiste przedmioty, które w ostatnią drogę zabrały ze sobą ofiary, jak i te, które odsyłają bezpośrednio do sprawców zbrodni. Autorem scenariusza wystawy jest Andrzej Grzegorczyk, koncepcji plastycznej i oprawy wizualnej Wawrzyniec Kozicki.
