Działalność edukacyjna prowadzona przez Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem jest jednym z najważniejszych zadań realizowanych przez instytucję. Skierowana jest przede wszystkim do uczniów i nauczycieli szkół różnego szczebla, studentów uczelni wyższych z Polski i zagranicy, a także różnych grup społecznych zainteresowanych tematyką Holokaustu i problematyką II wojny światowej. Jest realizowana w formie warsztatów, wykładów, projektów, wizyt studyjnych, spotkań ze Świadkami Czasu, stanowiąc uzupełnienie programów edukacyjnych realizowanych na różnych poziomach kształcenia. Walor edukacyjny mają również wszystkie wydarzenia upamiętniające i cykliczne, angażujące zarówno lokalną społeczność, jak i gości z zewnątrz.
Przedmiotem zainteresowania działań edukacyjnych Muzeum jest historia pierwszego niemieckiego obozu śmierci Kulmhof, a także polityka eksterminacyjna wobec ludności żydowskiej prowadzona przez III Rzeszę na terenie Kraju Warty na różnych etapach Zagłady, od pierwszych prześladowań w 1939 r. do ostatnich transportów ofiar z getta łódzkiego. Ze względu na silne powiązania historii obozu zagłady Kulmhof z historią Kujaw, Wielopolski i Ziemi Łódzkiej, ważny jest również aspekt historii regionalnej.
Zajęcia edukacyjne opracowywane są na podstawie bogatego materiału źródłowego, relacji wytworzonych przez ofiary obozu i świadków zbrodni, fotografii i filmów dokumentujących poszczególne etapy prześladowań Żydów, a także artefaktów archeologicznych – świadectw ziemi. Wszystkie źródła, w swej akumulacji, tworzą nieprawdopodobny obraz cierpienia zarówno w wymierzę osobistym, jak i zbiorowym, podlegają głębokiej refleksji humanistycznej. Świadectwa Kulmhof, będące pierwszymi zapisami Zagłady, stanowią bowiem unikatowy głos w rozważaniach o Holokauście.
Oferta edukacyjna
Lekcje muzealne
- Kulmhof – historia pierwszego niemieckiego obozu śmierci
- SS-Sonderkommando Lange i jego działalność w Kraju Warty – preludium Kulmhof
- Zagłada Żydów w Kraju Warty – od eksterminacji pośredniej do Kulmhof
- Niewiarygodne obrazy cierpienia. Dramat ofiar Kulmhof w świetle świadectw archiwalnych
- Deportacja Romów i Sinti z Litzmannstadt Getto do obozu śmierci Kulmhof w Chełmnie nad Nerem
- Dzieci z Lidic i Ležaków – ofiary Kulmhof
- Cichy bohater z Chełmna nad Nerem. Stanisław Kaszyński wobec eksterminacji Żydów w niemieckim obozie zagłady Kulmhof
- Zakładnicy polscy zamordowani w 1939 r. – pierwsze ofiary Lasu Rzuchowskiego
Warsztaty
- Dwie twarze getta. Godność i człowieczeństwo w „dzielnicy zamkniętej”
- Prawa dziecka wczoraj i dziś. Dzieci w getcie łódzkim – Litzmannstadt Getto
- Listy z Kraju Warty do getta warszawskiego z przełomu 1941 i 1942 r.
- Prośba i pamięć. Testament ostatnich więźniów obozu zagłady Kulmhof
- Symbole Holokaustu. Ostatnie słowa Ofiar…
„Obrazy mimo wszystko”. Fotografia Zagłady - Filmowe impresje o czasie Zagłady. Sztuka filmowa jako forma upamiętnienia Holokaustu
Wykłady
- Getta prowincjonalne w Kraju Warty
- Źródła archiwalne i archeologiczne do dziejów niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem w edukacji o Holokauście
- SS-Sonderkommando Kulmhof. Sprawcy zbrodni
- Zagłada Romów i Sinti – zapomniany Holokaust
- Dzieje niepamięci. Powojenne losy terenu byłego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem
- Przedstawić świat nieprzedstawialny. Poetyka Holokaustu jako nowe doświadczenie literackie po II wojnie światowej
Jednodniowy pobyt studyjny
Celem pobytu studyjnego jest zapoznanie jego uczestników z historią pierwszego niemieckiego obozu śmierci Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, jego znaczeniem w polityce eksterminacyjnej względem ludności żydowskiej prowadzonej przez III Rzeszę, a także historią upamiętnienia miejsca po byłym obozie zagłady i współczesną działalnością Muzeum. W planie pobytu studyjnego znajduje się zwiedzanie miejsca pamięci z przewodnikiem, wykład i warsztaty przygotowane przez pracowników Muzeum oraz pokazy filmowe.
Workcamp
Dwutygodniowy pobyt wolontariacki międzynarodowej grupy młodzieży. Uczestnicy warsztatów poznają historię miejsca pamięci m.in. poprzez pracę z zabytkami archeologicznymi znajdującymi się w kolekcji Muzeum i różnego typu prace porządkowe wykonywane na obszarze dawnego parku dworskiego oraz w lesie rzuchowskim. Młodzież uczestniczy także w prelekcjach, projekcjach filmowych przybliżających historię obozu śmierci Kulmhof w Chełmnie nad Nerem i Holokaustu, a także w wyjazdach edukacyjnych do miejsc, które pozostają związane z tragiczną historia miejsca po byłym obozie zagłady.
