Upamiętnienie dzieci z Lidic i Ležáków

28 czerwca Muzeum w Chełmnie odwiedzili goście z Republiki Czeskiej. Wizyta przedstawicieli kraju pardubickiego wraz z dziećmi z regionu stanowi część kilkudniowego programu upamiętniającego ofiary niemieckiej pacyfikacji wsi Lidice i Ležáky w 1942 r.

27 maja 1942 r. żołnierze czechosłowaccy dokonali zamachu na SS-Obergruppenführera Reinharda Heydricha, pełniącego obowiązki protektora Czech i Moraw. W ramach akcji odwetowej 10 czerwca 1942 r. Niemcy zrównali z ziemią Lidice. Mężczyzn i starszych chłopców rozstrzelano, kobiety wywieziono do obozu koncentracyjnego Ravensbrück, a dzieci poddano badaniom rasowym i selekcjonowano w celach germanizacyjnych. 24 czerwca podobny los spotkał wieś Ležáky i jej mieszkańców. Mężczyzn i kobiety zamordowano na miejscu. Część dzieci z Lidic i Ležáków przewieziono do Łodzi, skąd kilkanaście trafiło w celu germanizacji do nazistowskiego Okręgowego Domu Dziecka w Puszczykówku (niem. Gaukinderheim Puschkau). Pozostałe na przełomie czerwca i lipca wywieziono do obozu zagłady w Chełmnie (niem. Kulmhof).

Grupa po zapoznaniu się z historią obozu podczas zwiedzenia z przewodnikiem terenu poobozowego w Chełmnie udała się następnie do Lasu Rzuchowskiego, drugiego Miejsca Pamięci, gdzie kontynuowano narrację historyczną. Wybrane delegacje przy pomniku-kamieniu poświęconym ofiarom obozu złożyły wiązankę kwiatów i zapalili znicze. Odśpiewano także hymn państwowy Czech. Drugim ważnym punktem uroczystości było oddanie czci dzieciom z Lidic i Ležáków. Przy symbolicznej mogile, w pobliżu której znajduje się dziś pomnik-kamień poświęcony najmłodszym ofiarom obozu, w imieniu ostatniej ocalałej Jarmili Doležalovej (z d. Šťulíková) złożono wieniec kwietny.

Dzieci z Lidic i Ležáków upamiętnili również pracownicy Muzeum w Chełmnie, składając przy pomniku wiązankę i zapalając znicz.

Przewodnicy muzealni podczas oprowadzania grupy mieli przyjemność współpracować z wyjątkowym tłumaczem na język czeski, jednym z najmłodszych uczestników wyjazdu, Andrzejem, który pomimo swojego wieku, niezwykle profesjonalnie podszedł do powierzonego mu zadania. Dziękujemy Ci za empatyczne i rzetelne przekazywanie wiedzy.

Wizyta grupy czeskiej odbyła się w ramach projektu „Oheň (bez)naděje” / „Ogień (bez)nadziei”, którego organizatorem jest František Bobek.