XI Marsz Pamięci

19 kwietnia po raz jedenasty przez polany Lasu Rzuchowskiego przeszedł Marsz poświęcony pamięci ofiar obozu zagłady w Chełmnie (niem. Kulmhof). W tym roku w szczególny sposób upamiętniono Żydów zamordowanych w trakcie ostatecznej likwidacji getta w Łodzi, która nastąpiła między 23 czerwca a 29 sierpnia 1944 r.

Zmieniająca się na niekorzyść Trzeciej Rzeszy sytuacja militarna spowodowała rewizję polityki wobec getta łódzkiego, w którym po masowych wywózkach Żydów w 1942 r., przebywało 76 tys. więźniów. Namiestnik Kraju Warty Artur Greiser podjął decyzję o jego ostatecznej likwidacji. Eksterminacji miało ponownie dokonać SS-Sonderkomando Kulmhof. Do obozu w Chełmnie między 23 czerwca a 14 lipca 1944 r. w dziesięciu rejestrowanych transportach wywieziono 7196 ofiar. Pozostałą ludność getta między 9 a 29 sierpnia deportowano do obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau.

Do zgromadzonych pod Pomnikiem Ofiar Zagłady przemówienia wygłosili dr Anna Ziółkowska, Dyrektor Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie i Robert Kropidłowski, Starosta Powiatu Kolskiego. Następnie uczniowie Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Wielkiego w Kole odczytali relacje i wspomnienia ofiar wywózek z getta łódzkiego w czerwcu i lipcu 1944 r.

„Komisja wysyłająca »zaproszenia« pracuje pełną parą. Trzeci transport, który odszedł w środę, liczył przeszło 800 osób. Ludzie zgłaszają się, bo zmusza ich do tego blokowanie kartek żywnościowych”.

Wspomnienie Jakuba Poznańskiego

Uczestnicy przeszli w milczeniu pod Ścianę Pamięci przy Kwaterze IV, gdzie modlitwę za zmarłych odmówił ks. Radosław Kobiela, proboszcz parafii pw. 108 Męczenników w Powierciu. Delegacje oddały hołd pomordowanym, składając kwiaty i zapalając znicze. List od wojewody wielkopolskiej Agaty Sobczyk odczytała I wicewojewoda wielkopolska Karolina Fabiś-Szulc.

Uczestnikom Marszu Pamięci towarzyszyły żółte żonkile symbolizujące pamięć o ofiarach powstania w getcie warszawskim w 1943 r.

W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz wojewódzkich, samorządowych i służb mundurowych, Instytutu Pamięci Narodowej, reprezentanci lokalnych organizacji, stowarzyszeń, instytucji kultury, a także młodzież wraz z nauczycielami ze szkół z powiatu kolskiego, sieradzkiego, tureckiego i włocławskiego.

Organizatorami Marszu były Muzeum w Chełmnie i Starostwo Powiatowe w Kole.