27 stycznia przypada Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Data ta wiąże się z  rocznicą wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau w 1945 r., którą Zgromadzenie Ogólne ONZ ustanowiło jako wyraz międzynarodowej pamięci o Holokauście. Z tej okazji Muzeum w Chełmnie zaprosiło nauczycieli i uczniów z Zespołu Szkół Rolniczego Centrum Ustawicznego w Kościelcu do udziału w projekcie edukacyjnym. Jego uczestnicy wzięli najpierw udział w wirtualnym spacerze po Miejscach Pamięci w Chełmnie i w Lesie Rzuchowskim. Podążając za przewodnikiem, zapoznali się z historią niemieckiego obozu zagłady Kulmhof oraz poszczególnymi punktami historycznymi obecnymi w topografii obydwu miejsc. Później uczestniczyli w warsztatach on-line poświęconym zinwentaryzowanym zbiorom muzealnym. Mamy nadzieję, że taka forma edukacji pozwoli uczniom zdobyć rzetelną wiedzę historyczną o obozie zagłady Kulmhof i sytuacji ludności żydowskiej w Kraju Warty, będąc również właściwą formą przygotowania do późniejszej wizyty w Muzeum lub w innych miejscach pamięci. Projekt przygotowały nasze koleżanki z Działu Edukacji Magdalena Babik i Małgorzata Grzanka.  

Na terenie Muzeum w Chełmnie jego pracownicy upamiętnili wszystkie ofiary Holokaustu przez złożenie kwiatów i zapalenie zniczy.

18 stycznia wspominamy ostatnich 47 Żydów więzionych w obozie zagłady Kulmhof zamordowanych w nocy z 17 na 18 stycznia 1945 r. Przetrzymywani w budynku spichlerza, zmuszeni zostali do wykonywania różnych prac: porządkowych, rzemieślniczych, obsługując piece krematoryjne. Szczególna była rola warsztatów rzemieślniczych, krawieckich i szewskich, które znajdowały się na piętrze spichlerza. Na wieść o zbliżających się do Łodzi oddziałach radzieckich komendant obozu Hans Bothmann podjął decyzje o jego ostatecznej likwidacji i rozstrzelaniu uwięzionych w spichlerzu robotników. W tragiczną noc z 17 na 18 stycznia 1945 r. więźniów piątkami wyprowadzano przed budynek, dokonując egzekucji strzałem w tył głowy. W odpowiedzi pozostali uwięzieni, przebywający jeszcze w spichlerzu, podnieśli ostatnią próbę buntu, zabijając dwóch niemieckich policjantów. Udało się wówczas zbiec dwóm więźniom, Mieczysławowi Żurawskiemu i Szymonowi Srebrnikowi.
W odpowiedzi na bunt załoga niemiecka zaryglowała drzwi spichlerza i podpaliła budynek. W pożarze zginęli ostatni więźniowie Kulmhof.

Po opuszczenia przez SS-Sonderkommando Chełmna miejscowa ludność złożyła ciała więźniów do wspólnej mogiły położonej na skraju terenu poobozowego. Miejsce to uczczono pomnikiem, który przez wile lat był jedynym wyrazem upamiętnienia Zagłady dokonanej w tym miejscu.

Ostatnie ofiary obozu uczczono przez złożenie kwiatów i zapalenie zniczy.

Na kilka dni przed likwidacją obozu ostatni żydowscy więźniowie spisali w notesie osobiste świadectwa, które znane są jako Testament ostatnich więźniów obozu zagłady Kulmhof. W jednej z notatek odczytujemy:

„[...] Kilka tygodni po tym, jak ja trafiłem do obozu, z łódzkiego getta wysiedlili wszystkich Żydów i powiedzieli im, że ich poślą na roboty do Niemiec, do Lipska i Monachium. Ja wiem, że to Monachium i Lipsk okazują się takimi samymi obozami, jak i ten, w którym ja jestem. Wtedy wysiedlili z getta i moją rodzinę. Teraz zostałem sam, bez rodziny, bez najbliższych krewnych, jak człowiek nikomu niepotrzebny. Tak żyję i oczekuję dnia, kiedy i ja pójdę do mojej rodziny. Mam jedną prośbę do dobrych ludzi: zawiadomcie o moim losie mojego szwagra, mieszkającego w Rosji. Jego nazywają Wołkowicz Wolf. Ot i wszystko.”

Bocian Lejb