Od 1 marca w holu pawilonu muzealnego w Chełmnie dostępna jest dla zwiedzających wystawa czasowa „Byli naszymi sąsiadami – kutnowscy Żydzi”.

Od 3 czerwca w przestrzeni poobozowej w Chełmnie dostępna jest dla zwiedzających wystawa czasowa „’Wygnanie nastąpiło jak grom z nieba’.

Od dziś na terenie muzeum w Chełmnie dostępna jest dla zwiedzających wystawa plenerowa „Wartheland. Dzieje zbrodni”. Ekspozycja w sposób przekrojowy przedstawia najważniejsze zagadnienia związane z istnieniem utworzonego z części okupowanych ziem polskich wcielonych do III Rzeszy Okręgu Rzeszy Kraj Warty – od założeń ideologicznych, przez funkcjonowanie niemieckiej administracji i organizacji nazistowskich po realizację zbrodniczych planów władz Okręgu. 

Autorem wystawy jest dr Adam Pleskaczyński z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN Oddział w Poznaniu.

Ekspozycja będzie prezentowana na terenie Muzeum w Chełmnie do 17 marca.

W Muzeum w Chełmnie prezentowana jest nowa wystawa czasowa pt. „Życie kolskich Żydów sprzed lat…”, która upamiętnia pierwsze ofiary niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Chełmnie (niem. Kulmhof) – Żydów w Koła. Powstała z myślą o 80. rocznicy ich Zagłady.

 Muzeum byłego niemieckiego Obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem zaprasza do zwiedzenia nowej wystawy czasowej pt. „Dziewczyna z pamiętnika. W poszukiwaniu Rywki z łódzkiego getta”, prezentowanej w pawilonie muzealnym w Chełmnie.

Z losem ostatnich więźniów niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, zamordowanych w trakcie jego likwidacji, w nocy z 17 na 18 stycznia 1945 roku, związany jest niezwykły dokument. To zbiór 17 notatek, w których przetrzymywani w spichlerzu opisali swoje osobiste i rodzinne doświadczenia Holokaustu. Akt pisania został podjęty najpóźniej na kilka dni przed likwidacją ośrodka. Nie wiemy, w jakich okolicznościach notes wyniesiono z terenu obozowego. Prawdopodobnie został przekazany jednemu z polskich mieszkańców wsi, z którymi więźniowie mieli kontakt. Ten następnie przekazał go żołnierzom radzieckim, którzy wkroczyli na teren obozu dwa dni po jego likwidacji. Zawarte w notatniku zapiski, sporządzone w oryginale w języku polskim, znane są  jedynie z tłumaczenia na język rosyjski, którego dokonał lejtnant Ajzenman, tłumacz 7 Oddziału Zarządu Politycznego 1 Frontu Białoruskiego. Maszynopis tłumaczenia znajduje się w zasobie Państwowego Archiwum Federacji Rosyjskiej w Moskwie. Losy oryginału pozostają nieznane. Tłumaczenie dokumentu na język polski zostało dokonane na podstawie rosyjskiego maszynopisu. Dokument funkcjonuje w historiografii pod nazwą Testament ostatnich więźniów obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.

Wystawa prezentuje tekst tego wyjątkowego świadectwa. 

Kurator wystawy: Małgorzata Grzanka,

oprawa plastyczna: Wawrzyniec Kozicki,

miejsce ekspozycji: Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Oddział Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie,

okres ekspozycji: od 17 stycznia 2020,

wystawa czynna: w godzinach pracy Muzeum: od 1 października do 31 marca w godz. 9.00–15.00, od 1 kwietnia do 30 września w godz. 9.00 do 17.00 (wtorek–niedziela).

23 czerwca 1944 r. do niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, po prawie rocznej przerwie, wznowiono masowe transporty Żydów z getta w Łodzi (Litzmannstad Getto) – jedynej „dzielnicy zamkniętej” funkcjonującej w tym czasie na terenie tzw. Kraju Warty (Warthegau).

Wywózki do Kulmhof poprzedziły przewidzianą na sierpień 1944 roku ostateczną likwidację łódzkiego getta. 

Z chwilą rozpoczęcia wysiedleń w getcie przebywało około 76 tys. osób. Do 14 lipca 1944 r. w dziesięciu transportach do Kulmhof wywieziono łącznie 7196 osób. Pozostających jeszcze przy życiu mieszkańców getta między 9 a 29 sierpnia wysłano do obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau.

Żydzi niezwłocznie po przybyciu do Chełmna (Kulmhof) byli ograbiani ze swojego dobytku, który pozwolono im zabrać w podróż „poza teren getta”, do lepszej egzystencji. W rzeczywistości był to ostatni etap podróży, po której następowała śmierć w mobilnych komorach gazowych.

Motywem przewodnim wystawy jest „ostatnia droga” ofiar w ujęciu fizycznego doświadczenia (warunków podróży, atmosfery i wywołanych emocji u podróżujących), jak i symbolicznych znaczeń, przedmiotów zabieranych w ostatnią podróż lub ją imitujących (okucia walizek, buty itp.). To przedmioty-artefakty wprowadzą odbiorcę w prezentowaną treść.

Na dziesięciu planszach osadzonych na drewnianej konstrukcji ukazano historię łódzkiego getta, od jego zorganizowania przez niemieckie władze okupacyjne, warunki życia w nim panujące, poprzez procedurę poprzedzającą odjazdy transportów ze Stacji Radegast, do jego likwidacji i losów ocalonych z Zagłady.

Głównym celem wystawy jest upamiętnienie blisko 80 tys. ofiar łódzkiego getta, zamordowanych w obozie zagłady Kulmhof w dwóch okresach jego zbrodniczej działalności, ze szczególnym uwzględnieniem więźniów deportowanych w ostatnich transportach.

Kurator wystawy: Magdalena Babik,

oprawa plastyczna: Maciej Janowicz,

miejsce ekspozycji: Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Oddział Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie,

okres ekspozycji: od 23 czerwca 2019,

wystawa czynna: w godzinach pracy Muzeum od 1 kwietnia do 30 września, od g. 9.00 do17.00 (wtorek–niedziela), od 1 października do 31 marca, od g. 9.00–15.00.

W Muzeum w Chełmnie nad Nerem prezentowana jest wystawa czasowa pt. „Moi żydowscy rodzice, moi polscy rodzice”.